Evensong

WAT IS EEN EVENSONG?

Op steeds meer plaatsen in Nederland worden Choral Evensongs gehouden. Wat zijn het eigenlijk voor vieringen?
Wat is de oorsprong ervan? En waarom zijn ze zo geliefd in Nederland?
Wat is een Choral Evensong?
De Evensong is een vorm van getijdengebed en is ontworpen tijdens de Engelse Reformatie in de 16e eeuw. De wortels van de getijden liggen in de vroege kerk. Het dagelijks gebed van de christengemeenten was ontleend aan de joodse tempeldienst in Jeruzalem. De Psalmen namen een belangrijke plaats. Het zogenaamde getijdengebed kreeg een vaste vorm in de kloosters en kende acht verschillende gebedsmomenten verspreid over de dag, zoals de vespers (aan het begin van de avond) en de completen (voor het slapen gaan). In de vespers klonk (en klinkt) de Lofzang van Maria (het Magnificat) en in de completen de lofzang van Simeon (het Nunc dimittis). Deze kloosterlijke vorm van dagelijks gebed werd in Engeland in het jaar 597 geïntroduceerd door Augustinus van Canterbury.
Nadat Maarten Luther in 1517 kritiek had geuit op de kerk, maakte tijdens de Engelse Reformatie koning Henry V111 zich in 1534 los van Rome. In vervolg daarop ging Aartsbisschop Thomas Cranmer aandacht besteden aan vernieuwing van de liturgie. Hij voerde, bijgestaan door de Geneefse Martin Bucer, de rechterhand van Calvijn, en net als Maarten Luther, de volkstaalliturgie in. Het Latijn moest dus vervangen worden door het Engels. Ook werden de kloosters gesloten. Dat betekende het einde van het traditionele kloostergebed. Cranmer bracht het aantal gebedsmoment terug naar twee per dag: de Matins (een morning prayer) en de Evensong (een avondgebed). In de Evensong voegde hij de getijden ‘vespers’ en ‘completen’ samen tot één viering. Zo komt het dat in de Evensong zowel het Magnificat (de lofzang van Maria) klinkt, wat altijd in de Vespers een vast onderdeel was, en het Nunc dimittis (de lofzang van Simeon), wat altijd in de Completen klonk.
In 1549 verscheen het eerste ‘Book of Common Prayer’ met daarin een orde voor de nieuwe Evensong. Na enkele herzieningen kreeg het ‘Book of Common Prayer’ in 1662 zijn uiteindelijke vorm. Tot op de dag van vandaag wordt deze orde van de Evensong dagelijks gehanteerd in de Anglicaanse kerken. Het dagelijks zingen van een Evensong behoort tot de vaste taken van ieder Engels koor dat verbonden is aan een kathedraal of kapel. Ongeveer vijfendertig jaar geleden is de Choral Evensong overgewaaid naar Nederland. De ‘Schola Davidica’ in Utrecht was één van de eerste koren dat deze vorm van getijdenliturgie ging uitvoeren, ééns per maand. Sindsdien worden er op steeds meer plaatsen in Nederland Choral Evensongs gehouden.